Mija pierwszy pełny rok funkcjonowania PR UE Horyzont Europa – rok, w którym chcieliśmy jak najlepiej zaprezentować Państwu specyfikę nowego Programu, zachęcić do korzystania z nowych instrumentów, jakie on oferuje, pokazać korzystne rozwiązania finansowe i sprawić, aby zarówno doświadczeni, jak i debiutujący polscy wnioskodawcy od początku licznie przystępowali do konkursów HE.

Sieć wsparcia w całej Polsce

Z początkiem roku 2022 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju utworzyło sieć 6 Horyzontalnych Punktów Kontaktowych (HPK), prowadzących działalność w 6 makroregionach Polski. Jednostki te wspierają Krajowy Punkt Kontaktowy w działaniach mających na celu zwiększanie udziału polskich podmiotów w Horyzoncie Europa.

Sieć HPK, zintegrowana wizerunkowo i organizacyjnie z KPK, prowadzi działalność w makroregionach:

• Polska północna: województwo pomorskie, kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie,
• Polska zachodnia: województwo wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie,
• Polska południowo-zachodnia: województwo opolskie, śląskie, dolnośląskie,
• Polska południowo-wschodnia: województwo małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie,
• Polska wschodnia: województwo lubelskie, podlaskie,
• Polska centralna: województwo łódzkie, mazowieckie (bez m.st. Warszawy).

Oferta sieci jest kompleksowa dzięki specjalizacjom przypisanym poszczególnym HPK i wspólnemu, komplementarnemu kalendarium seminariów i szkoleń, które odbywają się przede wszystkim w formule on-line, dzięki czemu są dostępne bez ograniczeń geograficznych.

1000 słuchaczy Akademii Managera

Kolejnym krokiem istotnym strategicznie i systemowo była, zorganizowana przez Krajowy Punkt Kontaktowy, ze wsparciem Horyzontalnych Punktów Kontaktowych, Akademia Managera  Programu Ramowego Horyzont Europa (HE), która odniosła ogromny sukces frekwencyjny i zebrała bardzo entuzjastyczne opinie uczestników.

W ciągu 12 tygodni, między 21 września a 8 grudnia 2022 r., zorganizowano on-line:

• 12 modułów merytorycznych, podczas których eksperci DKPK przeprowadzili uczestników „krok po kroku” przez program HE według koncepcji „od pomysłu, poprzez projekt, do jego rozliczenia”,
• 7 spotkań towarzyszących, podczas których HPK zaprezentowały dobre praktyki beneficjentów w realizacji projektów.

Ogromnym walorem inicjatywy było zaświadczenie ukończenia Akademii Managera HE, wydawane uczestnikom, którzy pozytywnie zaliczyli test z wiedzy po minimum 10 modułach. W Akademii wzięło udział prawie 1000 uczestników; wystawiono blisko 600 zaświadczeń poświadczających nabytą wiedzę w zakresie realizacji projektów w ramach programu Horyzont Europa. Co również cieszy, uczestnikami Akademii byli przedstawiciele organizacji rozmaitego rodzaju: firm (38%) i uczelni (31%), ale także instytutów badawczych (20%), administracji publicznej (7%) oraz firm konsultingowych (5%).

W polskich jednostkach różnego typu mamy więc odtąd kilkaset osób kompleksowo obeznanych ze specyfiką grantową HE.

Premia dla AKTywnych (PAKT)

W 2022 r. wraz z Ministerstwem Edukacji i Nauki w czasie wielu spotkań i konsultacji prezentowaliśmy Państwu korzyści płynące z zastosowania PAKT. Eksperci KPK uczestniczyli w wypracowaniu nowych zasad wynagradzania przy realizacji projektów dofinansowanych z programu Horyzont Europa. Premia dla AKTywnych to rozwiązanie zastępujące stosowane przy wdrażaniu programu Horyzont 2020 instrumenty wsparcia – „Premia na Horyzoncie” i „Premia na Horyzoncie 2”. PAKT pozwala na wypłacanie polskim beneficjentom podwyższonych wynagrodzeń ze środków unijnych przy realizacji projektów programu Horyzont Europa. Projekt PAKT został skonsultowany ze służbami Komisji co do zgodności z wytycznymi programu oraz przepisami finansowymi i audytowymi. Ponieważ PAKT oznacza jednak regulamin wynagrodzeń obejmujący nie tylko projekty z HE, każda jednostka musi przygotowywać indywidualne zasady, co budzi oczywiście wiele Państwa wątpliwości i pytań. Jak zawsze – zapraszamy do KPK po porady!

Równość płci w Horyzoncie Europa

Nasi eksperci oferowali również wsparcie w zakresie wprowadzonego od 2022 r. obowiązku posiadania Planu Równości Płci (GEP) dla niektórych kategorii wnioskodawców o środki Horyzontu Europa – podmiotów publicznych, instytucji naukowych i uczelni. Przygotowaliśmy na ten temat obszerny przewodnik dostępny na stronach KPK, a także prowadziliśmy bieżące konsultacje i webinaria szkoleniowe, aby wesprzeć ww. jednostki w tym kluczowym, nowym aspekcie realizacji projektów Horyzontu Europa. W pierwszych tygodniach 2023 r. udostępnimy również nowy przewodnik (w postaci elektronicznej publikacji) poświęcony praktycznym aspektom przygotowania i wdrażania GEP, w szczególności w jednostkach samorządu terytorialnego.

KPK na Jubileuszu NCBR

Biuro Współpracy Międzynarodowej NCBR, w którego strukturach znajduje się Dział Krajowego Punktu Kontaktowego, było gospodarzem sceny międzynarodowej podczas pierwszego dnia konferencji „Horyzont Innowacji. Jubileusz 15-lecia NCBR”, która odbyła się w Warszawie 27‑28 października 2022 r. Wydarzenie obejmowało cykl wystąpień i dyskusji panelowych moderowanych przez dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej NCBR Agnieszkę Ratajczak, dyrektorów poszczególnych działów i pracowników BWM. Dyrektor Działu Krajowego Punktu Kontaktowego Magdalena Bem-Andrzejewska poprowadziła panel „International projects – why bother?”, którego celem była konfrontacja różnych perspektyw i opinii na ten kluczowy dla KPK temat. W czasie obu dni konferencji zespół KPK udzielał również konsultacji nt. Horyzontu Europa na specjalnym stoisku.

Zielony Rok z KPK

Wiosną dzieliliśmy się wiedzą nt. zielonych polityk UE z naszymi kolegami z NCBR (synergie wewnętrzne to ważny systemowo aspekt naszej działalności, wpływający na uspójnienie polskiego i europejskiego systemu grantowego), a jesienią 2022 r. przeprowadziliśmy otwarty dla wszystkich „Zielony Tydzień z Horyzontem Europa”.  To kolejna inicjatywa DKPK, która cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. W dniach 14-18 listopada odbył się cykl webinariów, podczas którego eksperci KPK omówili główne strategie i dokumenty Komisji Europejskiej związane z Europejskim Zielonym Ładem oraz pokazali, jak wpisują się w nie konkursy ogłaszane w programie Horyzont Europa. Przedstawiono między innymi: strategię Farm to Fork, Circular Economy Action Plan, Biodiversity Strategy 2030, Circular Economy Action Plan, New European Bauhaus, REPowerEU oraz Misje Europejskie.

Na „Zielony Tydzień” zarejestrowało się łącznie 350 osób, odnotowano ponad 780 logowań na poszczególne wydarzenia. Dostaliśmy od Państwa bardzo wysokie oceny, za co dziękujemy!

Aby poszerzyć i ugruntować zielony przekaz, Dział Krajowego Punktu Kontaktowego przygotował jednocześnie publikację pt. „Europejski Zielony Alert. Zrozumieć zieloną politykę UE, aby skuteczniej uczestniczyć w konkursach Horyzontu Europa”. Publikacja to stanowi przewodnik po Europejskim Zielonym Ładzie, jego strategiach szczegółowych i związanych z nimi inicjatywach Komisji Europejskiej. Mamy nadzieję, że ułatwi ona Państwu trafne odczytywanie tematyki konkursowej w HE i wpłynie na skuteczność aplikowania do programu, w którego obecnej edycji „zielone” wątki są wszechobecne.

Aby jeszcze pewniej sięgać po granty ERC

Cieszy nas ogromne zainteresowanie polskich badaczy Inicjatywą Mentoringową Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, którą w Polsce wdraża i koordynuje Krajowy Punkt Kontaktowy.

ERC Mentoring Initiative to inicjatywa zaproponowana przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC) w celu zwiększenia uczestnictwa w grantach ERC instytucji z krajów, które osiągają mniejsze sukcesy w staraniu się o granty z programów ramowych (w tym z Polski). Rada utworzyła bazę mentorów, w skład której weszli naukowcy, którzy wcześniej zasiadali w panelach oceniających ERC oraz laureaci grantów ERC (łącznie 786 nazwisk) i udostępniła tę bazę państwom członkowskim.

W Polsce do inicjatywy, która została uruchomiona przez KPK w kwietniu 2022 r., przystąpiły największe agencje finansujące badania: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej oraz Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Przez osiem miesięcy funkcjonowania inicjatywy wpłynęły 62 zgłoszenia, a do chwili obecnej udało się znaleźć mentorów dla 41 aplikujących – co jest doskonałym wynikiem w skali europejskiej. Trzymamy kciuki za efekty konkursowe wszystkich mentoringów, choć będą one rozłożone w czasie.

Kolejny Tydzień z Klastrami

W maju odbyła się kolejna już edycja wydarzenia pn. Tydzień z Klastrami. Był to cykl spotkań informacyjnych na temat konkursów i inicjatyw w roku 2022, podejmowanych w ramach sześciu klastrów tematycznych w II filarze programu Horyzont Europa. Udział w wydarzeniu wzięli jak zawsze przedstawiciele Komisji Europejskiej, doświadczeni eksperci KPK NCBR oraz beneficjenci, który podzielili się z uczestnikami swoimi doświadczeniami i praktycznymi wskazówkami dotyczącymi przygotowania i realizacji projektów.

W Tygodniu z Klastrami uczestniczyło ponad 600 osób.

Podsumowanie Horyzontu 2020

Aby dokładnie zobaczyć pejzaż polskiego uczestnictwa, wiosną KPK opublikował niemal 100-stronicowy raport będący kompleksowym podsumowaniem udziału polskich jednostek w poprzednim programie ramowym – Horyzoncie 2020, którego ostatnie konkursy odbywały się jeszcze w 2021 r. Raport zawiera nie tylko szczegółową analizę wyników, opatrzoną komentarzem ekspertów obszarowych KPK, ale też obszerną część poświęcono na wnioski i rekomendacje.

A ponadto…

Rok 2022 w obszarze działań KPK to także:

• organizacja kilkudziesięciu szkoleń i warsztatów dotyczących różnych aspektów uczestnictwa w programie Horyzont Europa, w których uczestniczyło łącznie ok. 10 tys. osób,
• współpraca z Komisją Europejską i pozostałymi krajami członkowskimi oraz stowarzyszonymi z Horyzontem Europa poprzez uczestnictwo w licznych posiedzeniach kilkunastu konfiguracji komitetów programowych w ramach Horyzontu Europa, mających na celu monitorowanie wdrażania programu, nadanie kształtu programowi na następne lata i rozwiązywanie wszelkich kwestii bieżących,
• współpraca z naszymi kolegami z Biura Współpracy Międzynarodowej NCBR – Biurem NCBR w Brukseli i Działem Współpracy Międzynarodowej, z którymi wspólnie podejmujemy działania w obszarze m.in. misji i partnerstw z Horyzontu Europa,
• uczestnictwo w wielu konferencjach, spotkaniach i warsztatach zewnętrznych w roli ekspertów programu Horyzont Europa,
• realizacja kilkunastu grantów z Horyzontu Europa przeznaczonych specjalnie dla Krajowych Punktów Kontaktowych i agencji finansujących – dzięki takim inicjatywom nie tylko negocjujemy z Komisją Europejską i Państwa szkolimy, ale wiemy też doskonale z własnej praktyki, jak to jest aplikować, realizować i rozliczać projekt!

Wkraczamy w rok 2023 gotowi do dalszej pracy i wsparcia Państwa w staraniu się o środki z programu Horyzont Europa! W Nowym Roku m.in. kolejna odsłona Akademii Managera, cykl wydarzeń, w ramach którego będziemy zachęcać Państwa do pełnienia roli ekspertów oceniających wnioski w Horyzoncie Europa i wiele więcej!