Komisja uruchomiła dziś pięć nowych misji UE. Są one nową i innowacyjną formą współpracy na rzecz poprawy jakości życia ludzi w Europie i poza nią. Celem misji UE jest stawienie czoła poważnym wyzwaniom w dziedzinie zdrowia, klimatu i środowiska oraz osiągnięcie ambitnych i inspirujących celów w tych obszarach. Program Horyzont Europa zapewni wstępne finansowanie misji w wysokości 1,9 mld euro do 2023 r.

Misje to nowość programu Horyzont Europa i oryginalna koncepcja w polityce UE, skupiająca kilka służb Komisji pod kierownictwem dziewięciu członków kolegium. Misje będą wspierać badania służące realizacji głównych priorytetów Komisji i znalezieniu rozwiązań niektórych z największych wyzwań, z którymi borykamy się obecnie: walka z rakiem, przystosowanie się do zmiany klimatu, ochrona oceanów, mórz i zasobów wodnych, życie w zielonych miastach oraz zapewnienie zdrowej gleby i zdrowej żywności. Są one nowym narzędziem i obejmują szereg działań, takich jak projekty w zakresie badań naukowych i innowacji, środki polityczne i inicjatywy ustawodawcze. Służą osiągnięciu konkretnych celów o dużym oddziaływaniu społecznym w określonym czasie.

Celem tych pięciu misji jest znalezienie rozwiązań dla najważniejszych globalnych wyzwań do 2030 r.:

• Przystosowanie się do zmian klimatu: wsparcie co najmniej 150 europejskich regionów i społeczności, aby do 2030 r. stały się odporne na zmiany klimatu;
• Walka z rakiem: współpraca z europejskim planem walki z rakiem w celu poprawy warunków życia ponad 3 mln osób do 2030 r. w oparciu o profilaktykę, leczenie i rozwiązania pozwalające żyć dłużej i lepiej;
• Odbudowa naszych oceanów i zasobów wodnych do 2030 r.;
• 100 neutralnych pod względem klimatu i inteligentnych miast do 2030 r.;
• Porozumienie na rzecz gleb: 100 żywych laboratoriów i sztandarowych projektów ma nadać impuls do przejścia na zdrowe gleby do 2030 r.

– Reagowanie na pandemię koronawirusa pokazało, że nasze największe problemy możemy rozwiązać tylko dzięki wspólnym wysiłkom opartym na badaniach naukowych i innowacjach. Jest to również punkt wyjścia dla śmiałych i ambitnych misji UE. Zmobilizują one ogromny potencjał UE i zaprzęgną instrumenty i strategie polityczne do osiągnięcia ważnych celów. A wszystko to we współpracy z obywatelami, którzy od początku do końca będą aktywnymi uczestnikami – powiedziała Marija Gabriel, komisarz UE ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży.

Komisja przyjęła dziś komunikat w sprawie misji UE, dając im ogólne zielone światło, po zatwierdzeniu ich konkretnego kształtu na początku lata.

Misje UE w ramach Horyzontu Europa i poza nim

Misje są nowym narzędziem współpracy, umożliwiającym stawienie czoła niektórym z najważniejszych wyzwań naszych czasów. Dadzą one Europie mandat do osiągnięcia konkretnych celów w określonych ramach czasowych. Przyniosą efekty również dzięki nadaniu badaniom naukowym i innowacjom nowej roli w połączeniu z nowymi formami zarządzania i współpracy, a także z nowym sposobem angażowania obywateli, w tym młodych ludzi.

Na przykład w ramach misji „Przystosowanie się do zmian klimatu” planuje się udostępnić 100 mln euro na wielkoskalowe demonstracje działania procesów pozwalających stawić czoła poważnym zagrożeniom związanym z klimatem, takim jak powodzie, w sposób dostosowany do lokalnych warunków. W ramach misji „Walka z rakiem” planuje się ustanowienie nowego modelu wspólnego zarządzania, aby zapewnić systematyczną i skuteczną integrację badań naukowych, innowacji i rozwoju polityki w dziedzinie nowotworów w Europie. W celu realizacji misji dotyczącej oceanów i zasobów wodnych stworzona zostanie sieć latarni morskich na pełnym morzu i w dorzeczach i rozszerzona zostanie sieć morskich obszarów chronionych. W ramach misji dotyczącej neutralnych klimatycznie i inteligentnych miast wybrane miasta zaangażują swoich mieszkańców w opracowanie „umów o miastach neutralnych dla klimatu”, aby pomóc do 2030 r. osiągnąć neutralność klimatyczną. Natomiast w ramach misji dotyczącej porozumienia w sprawie gleby ludzie będą zachęcani do udziału w obywatelskich inicjatywach naukowych mających na celu wspólną poprawę stanu gleby.

CZYTAJ TAKŻE: Pierwsze konkursy dla misji UE

Misje są zakorzenione w programie Horyzont Europa, a ich realizacja wykroczy daleko poza badania naukowe i innowacje. Ich nowatorski charakter i wartość dodana polegają na tym, że stanowią zestaw działań obejmujących różne instrumenty, modele biznesowe oraz inwestycje publiczne i prywatne na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Aby misje zakończyły się sukcesem, zasadnicze znaczenie będzie miało wsparcie z innych programów europejskich i krajowych. Każda misja będzie miała konkretny harmonogram i budżet dostosowany do jej wyzwań i planu realizacji.

Misje UE dotyczą bezpośrednio obywateli, angażując ich w opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie. Państwa członkowskie, regiony i szerokie grono zainteresowanych stron z sektora publicznego i prywatnego zostaną zaangażowani, aby pomóc w zapewnieniu trwałych rezultatów wszystkim obywatelom UE.

Misje wesprą realizację priorytetów Komisji, takich jak Europejski Zielony Ład, Europa na miarę ery cyfrowej, Europejski plan walki z rakiem, Gospodarka służąca ludziom i Nowy europejski Bauhaus.

23 września br. Komisja opublikowała specjalne badanie Eurobarometru dotyczące nauki i technologii. Wyniki ogólnounijnego badania świadczą o wsparciu społecznym dla nauki i innowacji w poszukiwaniu rozwiązań zidentyfikowanych w misjach problemów. Na przykład ogromna większość Europejczyków uważa, że nauka i innowacja w dziedzinach zdrowia i zielonej energii pozytywnie wpłyną na ich życie w ciągu najbliższych 20 lat.

Co dalej?

Misje UE wchodzą dziś na dobre w etap wdrażania. Pierwszy program prac programu Horyzont Europa na lata 2021–2022, opublikowany 16 czerwca 2021 r., obejmuje szereg działań, które położą fundament realizacji całości. Do końca roku zostanie on uzupełniony o pełny program badań naukowych i innowacji. Jednocześnie w misje zaangażowane zostaną uczestniczące w nich regiony, miasta i organizacje, a także obywatele w państwach członkowskich.