Równość płci w programie Horyzont Europa

Zaangażowanie Komisji Europejskiej (KE) w promocję równości płci w badaniach i innowacji została wyrażona w Strategii Równości Płci na lata 2020-2025, która określa zakresy działań KE we wszystkich obszarach polityki Unii Europejskiej.

Publikacja She Figures 2021 pokazuje ograniczone postępy w porównaniu z sytuacją przedstawioną w analogicznym raporcie oraz sprawozdaniu z postępów Europejskiej Przestrzeni Badawczej z 2018 r. Oba dokumenty podkreślają istniejącą lukę pomiędzy przyjętą polityką i strategią na szczeblu unijnym i krajowym oraz ich wdrażaniu na szczeblu instytucjonalnym.

Ze względu na specyfikę sektora badawczego KE uznała, że potrzebne są konkretne kroki w celu przezwyciężenia utrzymujących się barier strukturalnych uniemożliwiających grupom niedoreprezentowanym równy rozwój.

Komisja Europejska wspiera działania na rzecz równości płci m.in. poprzez:

1. Instrumenty finansowe: program Horyzont Europa na lata 2021-2027
2. Europejską Przestrzeń Badawczą (EPB) – we współpracy z państwami członkowskimi oraz organizacjami badawczymi.

26 listopada 2021 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła Konkluzje o strukturze zarządzania Europejską Przestrzenią Badawczą oraz Pakiet na rzecz badań naukowych i innowacji w Europie.

W tych Konkluzjach zawarto priorytety i ramy zarządzania EPB, w tym Program Polityki na lata 2022–2024.

W Programie Polityki kwestia równości płci znalazła swoje odzwierciedlenie w Działaniu 5. „Promocja równości płci oraz wsparcie inkluzywności z uwzględnieniem “Deklaracji z Lublany o Równouprawnieniu Płci w dziedzinie Badań i Innowacji”.

Celem działań KE jest ulepszenie europejskiego systemu badań i innowacji oraz wsparcie takiego środowiska pracy, w którym wszystkie talenty, niezależnie od płci, będą mogły się swobodnie rozwijać. Ponadto, lepsze zintegrowanie wymiaru płci w projektach będzie służyło poprawie jakości samych badań, a także ich zastosowania dla społeczeństwa wiedzy, technologii oraz innowacji.

KE uwzględniła kwestie dotyczące równości płci w programie Horyzont Europa poprzez:

1. Wprowadzenie dla projektów z deadline w 2022 r. konieczności posiadania Planu Równości Płci (GEP), który dla niektórych kategorii podmiotów prawnych z państw członkowskich UE i krajów stowarzyszonych stał się kryterium kwalifikowalności.

• Gender Equality: a strengthened commitment in Horizon Europe       
• Horizon Europe Work Programme 2021-2022 General Annexes

2. Traktowanie wymiaru płci jako integralnej części badań i innowacji – wymogu branego pod uwagę w ramach kryterium doskonałości.

• Gendered Innovations 2 Expert Report
• Horizon Europe Program Guide (Gender Equality and Inclusiveness)

.

3. Zmierzanie do osiągnięcia pułapu pięćdziesięciu procent kobiet w radach, grupach ekspertów i komisjach oceniających związanych z programem Horyzont Europa oraz uznanie równowagi płci w zespołach badawczych za kryterium uwzględniane przy tworzeniu rankingu wniosków.

Badacze mogą zadeklarować swoją płeć spośród trzech kategorii: kobieta, mężczyzna, niebinarny.

.