W ostatnich dniach października 2021 r. Komisja Europejska podpisała z Turcją i Republiką Mołdawii umowy przyznające im status krajów stowarzyszonych z programem badawczo-innowacyjnym Horyzont Europa na lata 2021-2027.
Oprócz umowy dotyczącej programu Horyzont Europa, Komisja podpisała z Turcją jeszcze umowy stowarzyszeniowe do unijnego programu na rzecz kształcenia, szkoleń, młodzieży i sportu Erasmus+ oraz Europejskiego Korpusu Solidarności. Tureccy naukowcy, innowatorzy, studenci, uczniowie, stażyści, nauczyciele, młodzi ludzie mogą teraz uczestniczyć w tych programach na takich samych warunkach jak uczestnicy z państw członkowskich UE.
Turcja uczestniczy w unijnych programach badawczych i innowacyjnych od 2003 roku. W 2004 roku Turcja uruchomiła TARAL – Turecką Przestrzeń Badawczą – wzorowaną na Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA). Przyczyniło się to w szczególności do postępów w zakresie priorytetów ERA związanych z e-infrastrukturą, otwartymi danymi i uwzględnianiem problematyki płci w badaniach. W 2019 r. Turcja uruchomiła szereg środków, które doprowadziły do ustanowienia planu działania na rzecz zwiększenia krajowych zdolności badawczych i innowacyjnych oraz ściślejszego dostosowania do Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Doprowadziło to do zwiększonego udziału w programie Horyzont 2020, zwłaszcza w Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych (ERC), Działaniach Marii Skłodowskiej-Curie (MSCA), badaniach w obszarze energii, a ostatnio w konkursach dotyczących Covid-19 i Zielonego Ładu. W ramach Horyzontu 2020 tureccy uczestnicy otrzymali prawie 277 mln euro dofinansowania. [Więcej na ten temat].
Republika Mołdawii jest stowarzyszona z programami ramowymi UE od 2012 r. Mołdawia była pierwszym krajem Partnerstwa Wschodniego, który w lipcu 2014 r. przystąpił do unijnego programu ramowego w zakresie badań i innowacji Horyzont 2020. Największy udział Mołdawii w programie Horyzont 2020 przypada na obszar Działania Marii Skłodowskiej-Curie, infrastruktury badawcze, zdrowie, żywność, środowisko, społeczeństwa, wyzwania społeczne i bezpieczne społeczeństwa. Mołdawscy uczestnicy otrzymali z H2020 7,4 mln euro dofinansowania. [Więcej na ten temat].