Posłowie Parlamentu Europejskiego zatwierdzili 28 kwietnia 2021 r. porozumienie z Radą UE dotyczące rozporządzenia wprowadzającego Program Ramowy Horyzont Europa. Za przyjęciem programu opowiedziało się 677 europosłów, 5 było przeciw, a 17 wstrzymało się od głosu. Horyzont Europa stanowi kontynuację programu Horyzont 2020 i ma wspierać badania i innowacje w takich obszarach jak zdrowie, transformacja klimatyczna czy cyfryzacja.

Program na rzecz badań i innowacji na lata 2021-2027 Horyzont Europa dysponuje rekordowym budżetem, który pomoże służbie zdrowia w UE przygotować się na przyszłe pandemie, a przemysłowi – obniżyć emisyjność i wprowadzić innowacje oraz przyspieszyć przejście na gospodarkę cyfrową. Program będzie też wspierać innowacyjne MŚP i europejską infrastrukturę badawczą. Za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych dodatkowy miliard euro przeznaczono na badania podstawowe. Komisja Europejska stosuje już program Horyzont Europa tymczasowo od 1 stycznia 2021 r.

– Program Horyzont Europa przygotuje UE na przyszłość, wspierając jej systemy opieki zdrowotnej, przemysł w obniżaniu emisyjności oraz przedsiębiorstwa we wprowadzaniu innowacji. Będzie on również wspierał europejskich naukowców. Ambitne inwestycje w badania i innowacje pozwolą sprostać przyszłym wyzwaniom – powiedział Dan Nica (S&D, RO), sprawozdawca rozporządzenia Horyzontu Europa.

– Wypracowaliśmy ambitny i zrównoważony budżet, który zdecydowanie wspiera badania podstawowe, ale też badania tematyczne. Po raz pierwszy przewidziano także specjalny budżet dla europejskiego sektora kultury i branży twórczej. Horyzont Europa będzie kluczowy dla odbudowy unijnej gospodarki – powiedział Christian Ehler (PPE, DE), sprawozdawca programu szczegółowego służącego realizacji Horyzontu Europa.

Całkowity budżet programu Horyzont Europa wyniesie 95,5 mld euro. Z tej kwoty 5,4 mld euro będzie pochodzić z planu odbudowy Next Generation EU. W wieloletnich ramach finansowych UE przewidziano dodatkowe inwestycje w wysokości 4 mld euro.

Program Horyzont Europa składa się z trzech części:

• Filar „Doskonała nauka” będzie za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) wspierać pionierskie projekty badawcze definiowane i prowadzone przez samych naukowców. Przewidziano finansowanie stypendiów i wymian dla naukowców poprzez element Działań Marii Skłodowskiej-Curie. Inwestować się też będzie w infrastrukturę badawczą.
• Filar „Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa” będzie bezpośrednio wspierać badania związane z wyzwaniami społecznymi i możliwościami technologicznymi i przemysłowymi. Będzie też określać kierunek misji badawczych prowadzonych na skalę unijną. Obejmuje on również działania prowadzone przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC). Rolą Centrum jest dostarczanie unijnym i krajowym decydentom politycznym niezależnych dowodów naukowych i wsparcia technicznego.
• Filar „Innowacyjna Europa” to działania, dzięki którym Europa ma stać się liderem w dziedzinie innowacji tworzących rynek. Ma on również na celu, dzięki wzmacnianiu Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), wspieranie integracji biznesu, badań naukowych, szkolnictwa wyższego i przedsiębiorczości.

Więcej na temat struktury programu: Horyzont Europa – znajdź swój obszar.

Kwietniowe głosowanie Parlamentu Europejskiego kończy zwykłą procedurę ustawodawczą. Teraz program będzie oficjalnie wdrożony w życie.